Hirudoterapi (Sülük Tedavisi)

Hirudoterapi (Sülük Tedavisi) Nedir?

Hirudoterapi, halkalı solucanlar sınıfına dahil edilen tıbbi adı “Hirudo Medicinalis” olan Türkçe’de “sülük” olarak bilinen canlının kullanıldığı tedavi şeklidir. Hirudoterapide sülükler uygun noktalara tutturularak canlının ısırması, böylece bünyesinde bulundurduğu biyoaktif molekülleri bölgeye vermesi amaçlanır. Bu biyoaktif maddeler; antikoagülan (kan durultucu), miyorelaksan (kas gevşetici), immünmodülatör (bağışıklık düzenleyici) mikrosirkülasyon düzenleyici (dolaşım) özelliklere sahiptir.

Tarihçesi Nedir?

Tıpta bilinen en eski tedavi metodlarından biridir. 2000 yıldan fazla tarihçesi bulunmaktadır. Eski Mısır yazıtlarında, Hipokrat’ın uygulamalarında ve İbni Sina’nın eserlerinde yer almaktadır. FDA İlaç ve Gıda Dairesi tarafından Plastik Cerrahi alanında kesilen uzuvların tekrar kazanımı için sülük tedavisine 2004 yılında onay verilmiştir. Günümüzde modern tıpta daha çok bu amaçla kullanılmaktadır.

Sülük Nasıl Bir Canlı?

800’den fazla türü olan, halkalı solucanlar grubunda yer alan, tipik olarak dorsoventral yassı gövdesi olan canlılardır. 3 tane çenesi olup her çenede 100 adet dişi vardır. Segmentlerden oluşur ve en öndeki ve en arkadaki segmentler “çekmen” ismi ile özelleşmiştir. Öndeki çekmende ağız kısmı yer alırken en arkadaki çekmeni yüzeye tutunmak için kullanır. Sülüğün salgısında 100’den fazla biyoaktif bileşik vardır. Bunlardan bazıları; hirudin, calin, destabilaz, hirustatin, triptaz inhibitör, eglin (pıhtılaşmayı önler), hyolurinidaz (viskozite artırır, antimikrobiyaldir), histamin benzeri maddeler (ısırılan bölgede kan akışını artırır)

Uygulama Nasıl Olur?

Uygulama öncesi herhangi bir hazırlık gerekmez. Sülükler kimyasal kokulara duyarlı olduğu için parfüm, deterjan gibi kokular uygulamayı zorlaştırır. Yüzeyin terli olması da yine tutunmayı zorlaştırmaktadır. Yüzey steril bir şekilde temizlenir. Daha sonra sülük uygulanacak noktaya temas ettirilerek tutunması sağlanır. İlk başta ısırma hareketi hissedilirken, işlem boyunca sülüğün salgıladığı lokal anestezik maddelerden dolayı ağrı hissedilmez. 20-60 dakika süren işlem sonucunda sülük, kendiliğinden tuttuğu yeri bırakır. Bazı durumlarda bırakması için provoke edilmesi gerekebilir. İşlem sonunda temiz ve sıkı bir pansuman yapılarak kanamanın çabuk durması amaçlanır. 4 saat ile 24 saat arasında kanamanın uzaması normaldir.

Hangi Hastalıklarda Kullanılabilir?

Mevzuatta şu an için variköz venöz hastalıklarda ağrı azaltma amacıyla, osteoartrit (eklem kireçlenmesi) durumlarında ve lateral epikondilit (tenisçi dirseği) gibi tendon iltihaplarında kullanılmaktadır. Ancak literatürde çok daha kapsamlı araştırmalar, hirudoterapi alanında yapılmıştır.

Yan Etkileri Var mı?

Uygulama yerinde alerjik lezyon olabilir. 1-2 hafta kadar kaşıntı, birkaç ay sürebilecek iz kalma durumu olabilir.